قشم با داشتن غارهایی چون غار نمکدان قشم و «غار خربس» که در فاصله 12 کیلومتری قشم در از جاده جنوبی، نزدیک کوهی مشرف به دریا و دشت میانکاسه قرار گرفته معروف است.غار خربس غاری دریایی می باشد که در اثر تخلیه ماسه ها از حفره سنگ ها و گرداب پدید آمده است، با افزایش وسعت این غار در بخش های تالار میانی و دهلیزهای انشعابی، در دوره های پیش از اسلام به احتمال زیاد از آن به عنوان پناهگاه و یا نیایشگاه خربس توسط مردم استفاده میشده است.جهت بازدید و خرید بلیط قشم کلیک کنید .
روستاى بزرگ خربس اکنون کاملاً ويران شده و جز کلاته گورستان و برکهاى از آن باقى نمانده . اين روستااززمان های قدیم تا زمان ساسانيان (1400 سال قبل) مکانى آباد و محلی برای رفت وآمد سياحان و کشتىبانان بوده . خربس واژهاى است که معنای آن را در زبان پهلوى میتوان یافت.
خربز در ميانکاسهاى وسیع در فاصله 10 کيلومترى غرب شهر قشم قرار گرفته که اطراف آن به صورت دايرهواربا تپههاى کوتاه و بلند مرجانى پوشیده شده اند. اين ارتفاعات مشرف به شهرهستند و شهر تا دريا فاصله کوتاهى دارد. در سمت راست، برکه ـ يا آبدان ـ بزرگى قرار داردباطاق گهوارهاى که قدمت آن به دوره ساسانى برمیگردد.
در ديواره این صخرهها و مشرف بر آنجا ، در ارتفاع 20 تا 30 متر چند دهانه ی غار مانند وجوددارد که به غارهاى خربس شهرت دارند که درموردشان سخنان بسيار گفتهاند.
روبه شمال در مياندشت خربس، آثار ساختمانى قلعه مخروبهاى از سنگ را مىبينيم که احتمال مىرود در دوران بعد (از صفويه به بعد) آن سنگچينها چندبار بازچين شده ومجدد فروريخته شده باشند.درفاصله ی نزدیک ازغارهای خربس روبه روی اين قلعه ، گورستان وسيع و قديمى ای وجود دارد که گورهاى پيش از اسلام و بعد از اسلام در آن ديده مىشود.
اين غارها که جز پديدههاى کهن زمينشناختى هستند، همراه ديگر پديدهها و کوهها و خود جزيره قشم دنباله چينخوردگىهاى رشته کوههاى زاگرس هستند که در هزارههاى گذشته از زير آب سربرآوردهاند. روشن است که اين غارها در دورههاى تمدنى بعد دچار دگرگونى و تغييرات ديگرى شدهاند.
غارهاى خربس از بيرون ساختار طبيعى و زمينشناختى خود را تاکنون حفظ کردهاند از درون با مجموعه دهليزها، تالارها و اتاقهاى متعدد به ابعاد 5/5 ×4 متر و چشمهها و روزنهاى گوناگونى که رو به شمال و جنوب دارند نشانگراین است که مردمانى از دورانهاى کهن در اين جزيره می زیسته اند.
آدميان به مرور زمان و مناسب نیازهای خود، شکل و سيماى اين غارها و ديوارههاى آنها را دگرگون کردند. شکل اسرار آمیز و تودرتوى غار خربس و قرار گرفتن آن بر بلنداى کوه نشاندهنده این است که در دوره مادها اینجا محلی برای نيايشگاه مهر و محلى براى ستودن الهه ميترا بوده است.
غارهاى خربس را ازنظرشکل و ساختار با دخمههاى آذربايجان، کردستان، لرستان، بوشهر، اهواز و شوشتر مقايسه مىکنند. غارهاى خربس به ويژه از نظر فضاهاى درونى شکل کهن خود را حفظ کرده اند.
امروزه در امتداد ديواره بلندزيارتگاه شاه شهيدکه درسمت راست این غارهاوجوددارد، دهليزها و دالانهايى نو توسط سنگتراشان هنرمند در دل کوه تراشيده شده که به عنوان الگويى جدید، درشناسايى غارهاى اصلى يارى میکنند. در درون اين غارهاى جديد و دهليزها نقشهايى الهام گرفته از طرحهاى باستانى بوجودآوردند که همه از جلوه ی باستانى و حالتى رمزگونه و نمادين برخوردارند.
برخی غارهاى خربس را معبد مهرى مىپندارند، بعضى دیگرآن را استودان که محل نگهدارى استخوانهاى مردگان پس از مرگ، در آيين زرتشت بوده مىداننداما بهطور مسلم پناهگاههايى بودند که مردم بىدفاعی که روزگارى در دشت هموار خربز می زیسته اند برای درامان بودن از دزدان دريايى که به آنها یورش میبردند.
به ناچار، اين حفرههاى درهم را در دل اين ديواره به صورت غارهاى دستکند به وجود آوردندتا هنگام احساس خطر بتوانند کودکان، زنان و پيرمردها را به درون غارها منزل دهند، نان و آب و غذا نيز سنگهايى براى دفاع و پرت کردن از ارتقاع در اختيارشان مىگذاشته و خود به مقابله با دشمن غارتگر مىپرداختهاند.
این غارها به صورت دالان هایی تودرتو بودند با یک تالار مرکزى، که جاى اجتماع بوده و دو تاقچه کوچک جاچراغى نيز ساخته شده اند. در دهانه اين غارها برکهاى براى نگهدارى آب باران وجود دارد که اکثر ايام سال پرآب است.
در روزگار کنونى بر فراز اين غار، هميشه يک جفت عقاب ماهيگير (که ازنوع نادر و مرغوب عقابهاى جهانند و در جزيره قشم فراوانند) دیده می شوند که در ارتفاعات صخرهاى لانه دارندو تخم مىگذارند.
نکته ی جالب در مورد غارهاى خربز وجود داردخفاشهاى دم موشى هستندکه در زاويه ی تاريک و انبار ذخاير غار (حفرههاى زيرين) زندگى مىکنند و مدام مشغول زاد و ولد اند. کارشناسان محيط زيست به علت کاربرى سموم دفع آفات نباتى ، نسل اين حيوان را در جهان در حال انقراض مىدانند اماباعث اميدوارى است که فعلاً خفاشهاى دم موشى در غارهاى خربس با امنيت کامل زندگی می کنند.
روستای خربس (خربــز) بر سر راه قشم به رمچاه و سوزا واقع شدهاست وهم اکنون خالی از سکنه است.
برای اطلاع و شناخت بیشتر جنگل حرا قشم کلیک کنید .
تابعونا عبر قنوات التواصل الاجتماعية
All rights reserved by Shadan Gasht Ariya Co. (Ariya Leader). Copyright © 2018 AriyaLeader.com